Το μέλι έχει υψηλή ενεργειακή και θρεπτική άξια.
Το μέλι αποτελείται από 70-80% από σάκχαρα, κυρίως γλυκόζη και φρουκτόζη και έχει μεγάλη θρεπτική αξία, αφού απορροφάται άμεσα από τον ανθρώπινο οργανισμό (1 κουταλιά της σούπας μέλι αποδίδει στον οργανισμό 64Κcal).
Έχουν αναγνωρισθεί πάνω από 180 διαφορετικές ουσίες στο μέλι που το καθιστούν πολύτιμη τροφή.
Περιέχει νερό σε ποσοστό 16%, οργανικά οξέα (δεκαοκτώ τον αριθμό), πρωτεΐνες και αμινοξέα, μεταλλικά στοιχεία σε μικρές ποσότητες (κάλιο, ασβέστιο, μαγνήσιο, σίδηρο κ.ά.), ένζυμα, συμπλέγματα πρωτεϊνών, βιταμίνες (Β2, Β6, C, D, E, παντοθενικό οξύ, φολικό οξύ κ.ά), φυσικές αρωματικές ουσίες κ.ά.
Τα ανόργανα στοιχεία του μελιού συμμετέχουν σε διάφορα ενζυμικά συστήματα και παίζουν σημαντικό ρόλο στο μεταβολισμό. Αυτό που προκαλεί ιδιαίτερο ενδιαφέρον δεν είναι τα επιμέρους θρεπτικά συστατικά του μελιού αλλά η συνύπαρξη όλων αυτών και ο τρόπος με τον οποίο δρουν στον ανθρώπινο οργανισμό.
Το μέλι περιέχει το ένζυμο οξειδάση της γλυκόζης, το οποίο προάγει την παραγωγή υπεροξειδίου του υδρογόνου, μιας ουσίας με ήπιες αντισηπτικές ιδιότητες. Επίσης, περιέχει το αντιοξειδωτικό πινοσεμπρίνη, η οποία βρίσκεται σχεδόν αποκλειστικά στο μέλι και φαίνεται ότι έχει σημαντικές αντιβακτηριακές ιδιότητες.
Ποιες είναι οι θεραπευτικές του ιδιότητες του μελιού;
Στους πληγωμένους στρατιώτες του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου χρησιμοποιούνταν με τη μορφή καταπλάσματος για την επούλωση των πληγών των στρατιωτών.
Με τον καιρό η χρήση του ως αντισηπτικό και μικροβιοκτόνο μειώθηκε κυρίως λόγω της ευρείας χρήσης των αντιβιοτικών. Παρόλ’ αυτά, τον τελευταίο καιρό άρχισε να χρησιμοποιείται ξανά για θεραπευτικούς σκοπούς κυρίως, λόγω της ταυτόχρονης ανάπτυξης ανθεκτικών μικροβίων που καθιστούν τα αντιβιοτικά ανεπαρκή.
Υπάρχουν αρκετές πρόσφατες αναφορές οι οποίες μιλούν για θετικά αποτελέσματα με τη χρήση του μελιού στη θεραπεία των πληγών και την καταπολέμηση των μολύνσεων και κατά συνέπεια στην αντιοξειδωτική δράση του. Η θετική επίδραση του μελιού φαίνεται να είναι πιο έντονη σε ασθενείς με χρόνιες πληγές και έλκη. Το γεγονός αυτό οφείλεται στο ότι περιέχει απλά σάκχαρα, τα οποία απορροφούν υγρά από την πληγή, αναστέλλοντας έτσι την ανάπτυξη μικροβίων.
Τελευταία γίνονται μελέτες για τη δράση των αντιοξειδωτικών και φλαβονοειδών που περιέχονται στο μέλι για την καταπολέμηση του καρκίνου.
Τα φλαβονοειδή έχουν την ικανότητα να δεσμεύουν το σίδηρο, αποτρέποντας έτσι το σχηματισμό ελευθέρων ριζών, δημιουργώντας μια προστατευτική ασπίδα για το γενετικό μας υλικό.
Σε ποιες περιπτώσεις βοηθά;
Μάτια: πριν από 100 χρόνια ο καθηγητής Χάουζερ θεωρούσε το μέλι άριστο θεραπευτικό μέσο στα εγκαύματα των ματιών. Σήμερα, ύστερα από συμβουλή ειδικού γιατρού, μπορεί να χρησιμοποιηθεί στην αντιμετώπιση παθήσεων του ματιού.
Συκώτι: η γλυκόζη που περιέχεται στο μέλι αυξάνει τις εφεδρείες του γλυκογόνου στο συκώτι. Το συκώτι είναι το εργοστάσιο του οργανισμού μας όπου συντίθενται χρήσιμες για τον οργανισμό ουσίες και αποικοδομούνται άλλες που είναι επικίνδυνες όπως οι τοξίνες. Η παρουσία γλυκογόνου ενισχύει αυτή την εργασία και αυξάνει την αντίσταση του οργανισμού στις μολύνσεις.
Στομαχοεντερικές παθήσεις: Το μέλι από παλιά είναι γνωστό, εκτός των άλλων για τις ευεργετικές του ιδιότητες για το στομάχι μας. Το μέλι είναι βασικά αλκαλική τροφή λόγω των μεταλλικών αλάτων που περιέχει, ιδιότητα που μειώνει την οξύτητα του στομάχου και αποδεικνύεται πολύτιμο μέσο προστασίας κατά των ελκών.
Επίσης, τα πρεβιοτικά συστατικά που περιέχει (κυρίως φρουκτολιγοσακχαρίτες και ινσουλίνη) συμβάλλουν στην καλή λειτουργία του γαστρεντερικού μας συστήματος. Αν δηλαδή είμαστε σε μια στρεσογόνο φάση της ζωής μας ή καπνίζουμε πολύ ή έχουμε περάσει μια φάση με συνεχείς διάρροιες, το μέλι αποτελεί ενδεδειγμένη λύση για την επαναφορά της ισορροπίας του γαστρεντερικού συστήματος καθώς και την καταπολέμηση της δυσκοιλιότητας.
Νεφρά: το μέλι περιέχει πολύ λίγη πρωτεΐνη και σχεδόν καθόλου αλάτι, ουσίες που δεν επιτρέπονται σε άτομα που έχουν παθήσεις νεφρών. Εκτός αυτού, το μέλι, σαν υπερτονικό διάλυμα γλυκόζης, δυναμώνει και ενισχύει τον οργανισμό και είναι διουρητικό και χάρη στις αντισηπτικές του ιδιότητες περιορίζει τα βακτηρίδια της ουροδόχου κύστης.
Βοηθάει επίσης σημαντικά στον ταχύτερο μεταβολισμό του οινοπνεύματος, με αποτέλεσμα να απαλλάσσεται κανείς γρηγορότερα από την κατάσταση μέθης, ιδίως αν συνδυαστεί με χυμό λεμονιού.
Αναπνευστικές οδοί και κρυολογήματα: στην αρχαιότητα ήταν γνωστές οι εισπνοές μελιού. Η περιεκτικότητά του σε βιταμίνη C βοηθά στην αντιμετώπιση των κρυολογημάτων.
Αϋπνίες: μία γεμάτη κουταλιά του γλυκού σε χλιαρό νερό και...καλή σας νύχτα! Η θαυματουργή και πάλι γλυκόζη, και όχι μόνο, κατευνάζει και ηρεμεί όλο τον οργανισμό.
Καρδιά- Κυκλοφορικό: η παρατεταμένη κατανάλωση μελιού από άτομα που πάσχουν από καρδιακές διαταραχές έχει σαν αποτέλεσμα την βελτίωση της κατάστασής τους. Η καρδιά, εργαζόμενη συνεχώς, έχει ανάγκη ενέργειας με τη μορφή γλυκόζης. Το μέλι περιέχει γλυκόζη και επομένως βοηθά και ζωντανεύει την καρδιά. Επίσης με τη βοήθεια των σακχάρων του και τις ακετυλοχολίνης διαστέλλει τα αγγεία και μειώνει την υπέρταση.
Δέρμα: πληγωθήκατε; Βάλτε μέλι. Η παρουσία του πάνω στην πληγή οδηγεί στην αύξηση της γλουταμίνης, η οποία παίζει σπουδαίο ρόλο στις επανορθωτικές διαδικασίες του οργανισμού, ενώ διαγείρει την αύξηση και τη διαίρεση των κυττάρων, με αποτέλεσμα την επούλωση των πληγών.
Μέλι και αθλητισμός: Στην αρχαιότητα, πριν μπουν στο στίβο οι αθλητές έπαιρναν μέλι, γιατί το θεωρούσαν αναζωογονητικό του οργανισμού. Αλλά και σήμερα αποτελεί βασικό στοιχείο της διατροφής των αθλητών και των αθλητριών.
Μέλι και παιδί: Θα πρέπει να αποφεύγεται η κατανάλωση του από παιδιά μικρότερα του ενός έτους εξαιτίας ενός μικροοργανισμού που περιέχει. Αργότερα όμως σε μεγαλύτερες ηλικίες το μέλι (μετά το μητρικό γάλα) είναι εκείνο που επιδρά ευεργητικά στην ανάπτυξη του παιδιού. Προστατεύει τα δόντια του, απολυμαίνει τη στοματική κοιλότητα, αυξάνει τα αιμοσφαίρια και το ποσοστό της αιμοσφαιρίνης με αποτέλεσμα την αντιμετώπιση της αναιμίας, βοηθά στην καλύτερη απορρόφηση του ασβεστίου, στην καλή λειτουργία του στομάχου και του εντέρου, κάνει τα παιδιά δυνατά.
Μέλι και μακροζωία: Οι μελετητές και οι γιατροί, τόσο της αρχαιότητας όσο και σήμερα, συμφωνούν ότι το μέλι αποτελεί συντελεστή της μακροζωίας. Οι αρχαίοι φιλόσοφοι, όπως ο Πυθαγόρας, ο Δημόκριτος και άλλοι, έζησαν μέχρι τα βαθειά τους γεράματα και δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι το μέλι αποτελούσε απαραίτητο στοιχείο της διατροφής τους.
Με όσα αναφέρθηκαν παραπάνω καταδεικνύεται η διατροφική σπουδαιότητα του μελιού.
Πρέπει λοιπόν να εντάξουμε το μέλι στο καθημερινό μας διαιτολόγιο; Η απάντηση είναι ναι.
Και πόσο μέλι να τρώει κανείς; Δύο κουταλιές σούπας, σε συνδυασμό μάλιστα και με γύρη, μία το πρωί και μία το απόγευμα διαλυμένο σε χλιαρό νερό, είναι χορταστικό, αναζωογονητικό, ισχυροποιεί το ανοσοποιητικό μας σύστημα και μας διατηρεί υγιείς.
